छोटा बाहुबली (कथा)

छोटा बाहुबली
लेखन: ईशान पुणेकर
चित्रे: संज्ञा घाटपांडे पेंडसे

माझी लाडकी खाट अगदी खिडकीजवळ आहे. तिच्यावर बसायचं अन् बाहेर पहात राहायचं. केसांमध्ये बोटं घालून गोल फिरवत. हा माझा आवडता उद्योग. काय मस्त वाटतं! लांबवर नजर जाते. समोर नुसतं मोकळं माळरान आहे आणि निळं निळं आकाश. जोडीला भरभरणारा भन्नाट वारा!

आमचं घर मला खूप आवडतं. मोठं. मातीचं. बैठं. भरपूर अंगण असलेलं. खूप खूप जुनं! अगदी माझ्या नऊवारी नेसणाऱ्या, थकलेल्या आजीसारखं! ते अगदी एकटं आहे. गावापासून लांब. आजूबाजूला एकही घर नाही. तशी वस्ती आहे, पण जवळ नाही. आई-अप्पा शेतात जातात. शेत लांब आहे घरापासून.

मी शाळेत जाते. मी सातवीत आहे आता. मला खूप मार्क पाडायचे असतात. म्हणजे मला कित्ती अभ्यास असेल, कल्पना करा. म्हणून, मी शेतावर कामाला काही जात नाही. एक गंमतच आहे! - पुस्तक घेऊन फिरत असते, पण डोक्यात काही शिरत नाही. बाहेर पाखरं अन् फुलपाखरं! तऱ्हेतऱ्हेची, रंगीबेरंगी! माझं अभ्यासातलं लक्ष सारखं मोडतं ना मग.

पावसाचे दिवस असूनही पाऊस काही नीटसा नव्हता. अप्पा काळजीत होते. गणपती गेले आणि आकाश काळं होऊ लागलं.

त्यादिवशी अशीच खिडकीतून बाहेर पहात होते, तर समोर एक खोपटं उभं. कालपर्यंत नव्हतं अन् आज एकदम उभं! ते एका पाथरवटाचं घर होतं. पाथरवट म्हणजे दगड फोडणारे, दगडाच्या वस्तू बनवणारे लोक. पाटा-वरवंटा अन् काहीबाही.
काळेकभिन्न नवरा-बायको अन् त्यांचा तसाच छोटासा गोड मुलगा. थोड्यावेळाने त्यांची चूल पेटली. स्वयंपाक चालला असावा. नुसता पांढरा धूर धूर झालेला. तो कमी झाला अन् काय दिसलं असेल?...

तो छोटा मुलगा हातामध्ये प्रचंड जड हातोडी घेऊन ती दणादण दगडावर चालवत होता. बापरे! मला कमालच वाटली. माझ्यापेक्षा छोटा असलेला तो मुलगा सहजपणे घण चालवत होता. भारीच! मी त्याला लगेच नाव देऊन टाकलं - बाहुबली, छोटा बाहुबली!
माझी बाहुबलीशी लगेच मैत्री झाली. मी त्याला खाऊ द्यायचे. आम्ही खेळायचो. खिडकीच्या बाजूला दोन-तीन मोठी झाडं होती. खाली फुलांची छोटी झाडं. तिथे एक ओंडका पडलेला होता, सुबाभळीच्या झाडाचा. ती आमची छोटीशी होडी होती. शेजारी सोडलेलं सांडपाणी म्हणजे आमची नदी होती. त्या होडीत बसून आम्ही जगात फिरून यायचो . मी एकेक गावांची -देशांची नावं त्याला सांगायचे. त्याला काहीच माहिती नसायचं. ही एक गंमतच होती. पण त्याचा तो घण! तो मात्र तो सहज उचलायचा. पण, मला? बाप रे! अवघड. अति अवघड!

एकदा तो म्हणाला, त्यांचं काम झालं की ते दुसरीकडे जाणार आहेत. मला खूप वाईट वाटलं. माझा तो चांगला मित्र झाला होता एवढ्यात. अन् पुन्हा हे?...

मग एके दिवशी...
सकाळपासून खूप उकाडा होता, पण आकाश स्वच्छ होतं. मला सुट्टी होती, पण आई-अप्पांना कसली सुट्टी रविवारची? ते शेतात कामाला गेले होते.
घरात मी आणि आजीच. खिडकीतून बाहेर पाहिलं. बाहुबली आणि त्याची आई काम करत होते. त्याचे वडील बाजारात गेले असावेत.

खरंतर मला त्याच्याबरोबर खेळायचं होतं. पण, आमची कट्टी झाली होती.
थोड्याच वेळात आकाश काळं काळं झालं. रिपरिप पाऊस सुरु झाला. नंतर पावसाला जोर चढला. हत्तीचा पाऊस होता जणू!

आडवा-तिडवा पाऊस होता. बाहुबली आणि त्याची आई खोपटात गेले. मी खिडकीतून पहात होते. त्यांच्या झोपडीभोवती तळं साठलं होतं. जणू तलावात एका जागी थांबलेली, काळीशी होडीच! मला वाटलं, आत्ता त्याच्याशी बट्टी असती, तर तिथे जाऊन होडी-होडी खेळता आलं असतं. पण नाही!
मीही रागाने खिडकी लावून घेतली आणि एक कसलासा आवाज आला, कर्रर्रर्र धडाड!!

मला संकट जाणवलं. मला जे सुचलं ते मी केलं. मी आजीचा हात धरून ओढला आणि दोघी खाटेखाली शिरलो. दुसऱ्या मिनिटाला आमचं जुनं मातीचं घर थोडं कोसळलं. पण, माझ्या लाडक्या खाटेनं आम्हाला आधार दिला. वरचे पत्रे, माती खाटेवर पडली, पण आम्ही बचावलो. बचावलो असं वाटलं , पण आता उलट आम्ही सगळीकडून अडकलो होतो. बाहेर काही पडू शकत नव्हतो.

भिजलेल्या मातीचा वास येत होता. मातीचा वास मला खूप आवडतो, पण आत्ता, या क्षणाला? श्वास कोंडू लागला. आजी ओरडू लागली. मी रडू लागले. आई-अप्पांची आठवण येऊ लागली. ते कुठं अडकले असतील, असंही वाटायला लागलं. त्याचवेळी भर पावसात बाहुबली आणि त्याची आई आमच्या घराकडे धावले. त्याच्या आईच्या हातात एक बांबू होता, तर बाहुबलीच्या हातात घण होता.

बाहुबली मला हाका मारू लागला … आमची कट्टी विसरून !

मी ‘ओ’ दिली.

त्याच्या आईला कळलं, आम्ही कुठे आहोत ते. ती दगड-माती बाजूला करू लागली. थोडं मोकळं झालं. श्वास घेता येऊ लागला. फक्त, एक वासा खाटेमध्ये अडकला होता. तो होता म्हणून खाट बाजूला सरकत नव्हती. अन्, आम्हाला बाहेर पडता येत नव्हतं. मी मोकळं होण्यामध्ये फक्त तो एक वासा होता - फक्त एक! बाहुबलीच्या आईने त्याला हात घातला. सगळी शक्ती लावली. तो ओढला आणि हाय!

तो तिच्या हातातून निसटला. ती घसरली आणि धडपडली. तिचं डोकं एका दगडावर आपटलं अन् ती बेशुद्ध झाली. झालं! आता तर मी सुटकेची आशाच सोडली. बाहुबलीचा ‘आई, आई!!’, असं ओरडण्याचा आवाज आला. मग तोही शांत झाला. एकेक क्षण सरत नव्हता .

अचानक दाणदाण आवाज येऊ लागला. छोटा बाहुबली हिंमत हरला नव्हता. त्याच्या छोट्याश्या हातामध्ये आता विलक्षण बळ संचारलं होतं. तो वासा त्याला ढकलून सरकवता येईना, म्हणून तो घणाने त्याचे तुकडे-तुकडे करायला लागला होता.

थोड्याच वेळात त्या लाकडी मजबूत वाशाचे दोन तुकडे झाले. त्याने मला हात दिला व मी बाहेर आले. मी छोटी असल्याने ते जमलं, पण आजीला बाहेर येता येईना. तिला बाहेर घेणं आम्हा दोघांनाही जमेना .

तेवढ्यात बाहुबलीचे वडील आले. त्याची आईही शुद्धीवर आली. त्याच्या वडलांनी शक्ती लावून ती खाट ढकलली व दाबून धरली.

त्यांची शक्ती केवढी? - बाहुबलीचे वडीलच की ते!

त्याच्या आईने आजीला अलगद बाहेर काढलं. त्या दोघींनाही फार काही झालं नव्हतं.
पाऊस कमी झाला. आई-अप्पाही आले. पुढे सगळं नीट झालं. अप्पा म्हणाले, “बाहुबली देवासारखाच धावून आला!” अन् ते खरंच होतं.

मग आम्ही दोन घरं बांधली. एक आमचं आणि शेजारी बाहुबलीचं. आता ते आमच्याकडे कामासाठीच राहिले आहेत आणि छोटा बाहुबली माझ्याबरोबर शाळेत येतो.
त्याच्या घण चालवणाऱ्या हातात आता पेन्सिल आहे. या पेन्सिलचं वजन त्याला घणापेक्षा जास्त वाटतं. डोकं चालवावं लागतं ना!... पण शिकेल हळूहळू!